ورزش را بسیاری از کارشناسان راز سلامتی، نشاط و تندرستی میدانند؛ اما ورزش را نمیتوان در دایرهای محدود تعریف کرد. برخی ورزشها مانند فوتبال یا والیبال پر طرفدار هستند، برخی ورزشها مانند اسبسواری یا دوچرخهسواری مفرح هستند، برخی ورزشها همانند اسکی پر هیجان هستند. در این بین برای ما ایرانیها برخی ورزشها یک نماد متفاوت هستند، همانند ورزش باستانی، کشتی پهلوانی و کشتی باچوخه که اصالت این رشتههای ورزشی از ایران میآید و به عنوان نماد پهلوانی شناخته میشوند. بین این سه ورزش که اشاره شد، یک ورزش برای ما خراسانیها خاصتر هم میشود. کشتی باچوخه ورزشی است که مهد آن خراسان شمالی است و البته در خراسان رضوی هم تاریخی کهن دارد.
به سراغ یکی از پهلوانان این منطقه رفتیم. فردی که از سن پایین کشتی باچوخه را شروع کرد و تا به کمر بستن کمربند پهلوانی پیش رفته است. حسن نیکبین متولد ۱۳۳۷ در روستای گرجی سه کیلومتری جاده کلات است. به واسطه همین محل تولدش است که او را اغلب با نام حسن گرجی میشناسند. از همان کودکی جثهای فراتر از سن خود داشته و افراد زیادی پیشبینی میکردند در آینده ورزشکاری موفق و تنومند باشد.
حسن نیکبین که فعالان رشته کشتی او را با نام پهلوان گرجی میشناسند درباره علاقه و ورودش به رشته کشتی باچوخه گفت: در ایام قدیم در روستای ما اینگونه بود که بچهها از سنین کم با هم کشتی میگرفتند یا والدین بین فرزندان خود یا بچههای محله مسابقات کشتی را برگزار میکردند. در چنین مسابقات تفننی من همه بچهها را شکست دادم، بنابراین خود را در این رشته مستعد دیدم، پسر عمویم در این رشته فعالیت زیادی داشت و من را تشویق به کشتی گرفتن و ورود به این رشته کرد و من به این گونه وارد این رشته شدم.
برای ما ایرانیها برخی ورزشها یک نماد متفاوت هستند، همانند ورزش باستانی، کشتی پهلوانی و کشتی باچوخه که به عنوان نماد پهلوانی شناخته میشوند
اولین حضور حسن نیکبین در مسابقات به صورت رسمی و جایی که دیده میشود، برمیگردد به حضورش در مسابقات گود خواجهربیع که در آن زمان فقط ۱۸ سال سن داشته است. در این گود به مصاف پهلوانان بسیاری میرود و افراد زیادی را هم شکست میدهد و همین حضور جسته و گریخته در گود خواجهربیع کافی است که فقط پس از گذشت ۶ ماه او را به عنوان یک پهلوان در رشته کشتی باچوخه بشناسند، چرا که در مدت کوتاهی توانسته بود بسیاری از نامهای بزرگ این رشته را در این گود شکست دهد و نامش را بر سر زبانها بیندازد.
کشتی گرفتن این جوان روستایی در مشهد و در گود خواجهربیع تا ۶ سال پس از اولین حضورش ادامه پیدا کرد تا اینکه این گود قدیمی تخریب شد و او برای حضور در میدان کشتی در گودهایی از قبیل مجموعه کارگران، میلکاریز و طلاب حاضر شد و پیروزیهای متعددی را کسب کرد.
فعالیت حسن نیکبین، مرد خوشنام کشتی باچوخه در این ورزش خلاصه به چند پیروزی و گرفتن لقب پهلوان نیست، او در این رشته نامهای بزرگی را شکست داد و در مسابقات استانی و کشوری مقام اول و دوم سنگینوزن استان و کشور را در دورههای مختلف از آن خود کرد.
در ورزش کشتی باچوخه اصطلاحی با عنوان قند اول وجود دارد، این اصطلاح در واقع نشاندهنده به چالش کشیدن رقباست، به این شکل که یک کله قند بزرگ در سکو گذاشته میشود و ورزشکاری که قند را بردارد به این معنی است که تمامی رقبا را به رقابت طلبیده و آماده شکست تمام رقیبان است. حسن نیکبین از آن ورزشکارانی است که بارها قند اول را برداشته و حریفان را به رقابت طلبیده است، او موفق شده در این مسیر پشت پهلوانان نامداری را هم به خاک بمالد.
موفقیت حسن نیکبین فقط در رشته کشتی باچوخه نبوده است. او در یکی از مسابقات از سوی مربیان موفق استانی در رشته جودو زیرنظر گرفته شده و وارد این رشته ورزشی شده است. او در این رشته هم موفقیتهایی در سطوح مختلف استان و کشور کسب کرده است. راهی اردوی تیم ملی هم شده؛ اما برای حضور در مسابقات برون مرزی کمی بدشانس بوده است، از روزهای جنگ تحمیلی که اردوهای تیم ملی لغو شده تا روزهایی که به خاطر نرسیدن بودجه او و یارانش در تیم ملی از حضور در مسابقات باز ماندهاند.
آنچه درباره حسن نیکبین از دوران جوانی تا پیشکسوتی بر سر زبانها بوده، اخلاق و رفتار پهلوانی او است، سنش بالا رفته، به دلیل مصدومیت از اردوها کنار رفته ولی یه چیز برای او ثابت بوده است. اخلاقش همواره مورد ستایش دوستانش بوده است. نیکبین راز این اخلاق پهلوانی را در ایستادگیاش بر چارچوب اخلاقی خود میداند، هرگز در مسابقات به داوری و اتفاقات آن اعتراض نکرده و سعی کرده است در مسیر زندگی خود از اخلاق حضرت علی(ع) الگو بگیرد. او تا به امروز همواره سعی کرده از مسیر و الگوی اخلاقی که برای خود متصور بوده خارج نشود و این موضوع سبب شده است تا همواره لقب پهلوان با او همراه باشد.